Luister jezelf in balans
Tomatis Goes
Dyslexie
"Tell me how you speak, read and write and I will tell you how you listen" — Alfred A. Tomatis
Oor & taalontwikkeling
Professor Tomatis ontdekte dat het oor een belangrijke rol speelt in de taalontwikkeling. Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat kinderen al horen in de baarmoeder. Na de geboorte ontwikkelt de taal zich door het luisteren naar de taal van de ouders. Door imitatie en spel leren zij de frequenties van de moedertaal op te nemen. Alleen een goede integratie van de gesproken taal maakt het mogelijk om goede schrijf- en leesvaardigheden te ontwikkelen. Een goed oor is daarom een sleutelelement om de taal machtig te worden.
Maar net zoals je kunt kijken zonder te zien, kun je ook horen zonder te luisteren. Luisteren vereist tevens het verlangen om je op geluiden te richten. Professor Tomatis identificeert dit gebrek aan motivatie/verlangen om te luisteren als de grote oorzaak van leerproblemen. Slecht luisteren veroorzaakt slecht leren.
Klik verder als u meer wilt weten over de resultaten van enkele onderzoeken naar
taalstoornissen / leesproblemen / dyslexie.
Dominant oor
Professor Tomatis heeft ook ontdekt dat we net als een dominante hand, voet en een dominant oog ook een dominant oor hebben. Het rechter oor moet het dominante oor zijn, want de transmissie van geluid naar het taalcentrum in de linkerhersenhelft is veel korter dan via het linker oor.
De meeste mensen zijn rechtshandig, sommigen linkshandig. Omdat het zenuwstelsel zich kruist en het motorisch taalcentrum zich in de linkerhersenhelft bevindt, moet het rechter oor het dominante controle-oor zijn. Dit is de kortste weg van informatieverwerking.
Mensen met een links-dominant oor communiceren met een vertraging omdat het geluid een langere weg aflegt via de rechter hersenhelft. Dit kan aanleiding geven tot allerlei coördinatieproblemen bij lezen (dyslexie), schrijven en spreken (stotteren). Een links-dominant oor kan het zelfvertrouwen ondermijnen en kan tot allerlei communicatieproblemen leiden.
Klanken onderscheiden
Om goed te kunnen luisteren, moet het oor klanken correct kunnen analyseren. Geluiden zijn vaak erg complex en bestaan uit een mix van hoge en lage frequenties. Het oor moet in staat zijn om deze toonhoogten te onderscheiden. Om te kunnen (leren) lezen en schrijven moet het oor in staat zijn klanken te decoderen, te analyseren en te reproduceren. Dyslectische kinderen kunnen dit niet. Daarom verstaan zij nogal eens iets anders dan gezegd is en komen dan bijvoorbeeld met hun jas of das in plaats van met hun tas.
Een goed luisterend oor is een essentiële brug naar het leren van taal. Zowel lezen als schrijven vereist dat we een grafisch symbool/teken kunnen associëren met een klank. Je moet in je hoofd kunnen horen wat je ziet. Zo “lezen we met onze oren”. Dit wordt moeilijk dan wel onmogelijk als de frequenties niet goed van elkaar onderscheiden worden, wat bij dyslectische kinderen en volwassenen veelal het geval is.
Het mag duidelijk zijn dat bovengenoemde auditieve verwerkingsproblemen bijzonder belastend zijn op school, in werksituaties en in het alledaagse leven. Tomatis luistertherapie kan hierin verbetering brengen. Zie hiervoor ook het wetenschappelijk onderzoek van Ross-Swain (2007).
Hoe ontstaan luisterstoornissen?
Er zijn veel redenen op te noemen die ons luistergedrag aantasten
-
Stress die moeder en daardoor ook het ongeboren kindje ervaart tijdens de zwangerschap
-
Een vroege scheiding van de moeder
-
Emotionele spanning in de kindertijd
-
Oorontstekingen
-
Traumatische ervaringen
Het kind zal zich daardoor afsluiten van de wereld van het luisteren en de wereld van de communicatie.
Dyslexie houdt niet alleen een leerprobleem in, maar tevens een verstoring van de persoonlijke ontwikkeling.