Luister jezelf in balans
Tomatis Goes
Auditieve verwerkingsproblemen (AVP)
Auditieve verwerkingsproblemen kunnen op zichzelf staan, maar ook voorkomen bij AD(H)D, dyslexie, autisme, leerproblemen, een vertraagde ontwikkeling, enzovoorts.
Hieronder vindt u uitleg over auditieve verwerkingsproblemen die kinderen en volwassenen kunnen hebben en belemmerend zijn in het leven van alledag, voor leren, informatie verwerken en werken.
Verstaat uw kind u niet bij achtergrondgeluid?
Ook zonder dat er op een audiogram gehoorverlies te zien is, kunnen zowel kinderen als volwassenen problemen hebben met het verwerken van auditieve prikkels. Er kan dan sprake zijn van auditieve verwerkingsproblemen (AVP).
Iemand is weliswaar in staat alle geluiden te horen, maar kan deze toch niet op de normale manier verwerken/interpreteren. Het probleem kan variëren van lichte problemen met het verstaan van de ander in een (enigszins) lawaaiige omgeving, tot aanzienlijke problemen met het verstaan van spraak in dagelijkse situaties.
Men wordt dan overspoeld door omgevingsgeluiden en kan minder belangrijke geluiden niet negeren. Daardoor raakt men snel vermoeid, kan men slechts korte perioden achterelkaar luisteren en zich maar kort concentreren.
Volwassenen en kinderen met auditieve verwerkings-problemen verstaan anderen in een één-op-één-situatie zonder storende achtergrondgeluiden aanzienlijk beter. Zij vertonen vaak gedrag en communicatieproblemen die lijken op die van volwassenen en kinderen met een zekere mate van gehoorverlies, omdat zij bij achtergrondgeluid niet reageren op wat er gezegd wordt. Dit kan leiden tot misverstanden. De omgeving kan ook denken dat iemand met dit probleem Oost-Indisch doof is.
Overgevoeligheid voor geluid
Overgevoeligheid voor geluid komt vaak voor in combinatie met autisme en een verminderd gehoor, maar kan bijvoorbeeld ook voorkomen bij AD(H)D en dyslexie, of zich los daarvan voordoen.
Via luistertesten is aan te tonen dat geluid bij hen onbeschermd binnenkomt, wat kan voelen alsof een tandarts een zenuw raakt. Dit leidt begrijpelijk tot heftige reacties op wat hardere geluiden. Vaak ontstaat hierdoor angst voor geluid.
Kinderen en volwassenen met deze problemen zijn voortdurend op hun hoede en vermijden situaties waarin kans is op harde geluiden. Het gevaar is dat men zich hierdoor nog meer af gaat zonderen. Op school en in werksituaties is een hoger geluidsniveau lang niet altijd te vermijden, waardoor deze situaties heel belastend en vermoeiend kunnen zijn.
Vertraagde informatieverwerking
Ook kan het voorkomen dat kinderen of volwassenen
moeite hebben om te begrijpen wat bedoeld wordt, ondanks een normaal IQ; 'het kwartje valt niet', of met vertraging.
Lang niet altijd is er een gangbare verklaring voor bovengenoemde problemen met het opnemen en verwerken van informatie.
Professor Tomatis heeft ontdekt dat het rechter oor dominant moet zijn, omdat de transmissie van geluid naar het taalcentrum in de linker hersenhelft veel korter is dan via het linker oor. Dit is de kortste weg van informatieverwerking.
Mensen met een links-dominant oor communiceren met een vertraging, omdat het geluid een langere weg aflegt via de rechter hersenhelft. Door deze omweg gaat (een deel van de) informatie verloren. Linker-oor-dominatie kan allerlei coördinatieproblemen met zich meebrengen bij lezen (dyslexie), schrijven en spreken (stotteren).
Lokaliseren van geluid
Een auditief verwerkingsprobleem dat zich veelal voordoet bij kinderen en volwassenen met ADD/ADHD betreft het lokaliseren van geluid. Ze zijn veelal niet in staat de richting van het geluid te bepalen.
Wanneer er een bepaalde hoeveelheid geluid op hen afkomt, kunnen zij deze geluiden niet analyseren. Zij luisteren met een vervorming, waardoor zij veel harder hun best moet doen om anderen te verstaan en te begrijpen in vergelijking met andere mensen.
Daardoor kan men snel vermoeid raken en slechts korte perioden achtereen luisteren. Hoe goed iemand ook zijn best doet, het lukt hem niet om goed te luisteren, met het gevolg dat de motivatie om te luisteren daalt.
Vaak wil een kind echter wel zijn best doen om zijn aandacht bij de les houden, maar hij of zij kan dit niet. Er is dus sprake van onvermogen. Een dag op school is voor deze kinderen heel vermoeiend.
Klanken onderscheiden
Om goed te kunnen luisteren moet het oor klanken correct kunnen analyseren. Geluiden zijn vaak erg complex en bestaan uit een mix van hoge en lage frequenties. Het oor moet in staat zijn om deze toonhoogten te onderscheiden. Om te kunnen (leren) lezen en schrijven moet het oor in staat zijn klanken te decoderen, te analyseren en te reproduceren. Dyslectische kinderen kunnen dit niet of onvoldoende. Daarom verstaan zij nogal eens iets anders dan gezegd is en komen dan bijvoorbeeld met hun jas of das in plaats van met hun tas.
Een goed luisterend oor is een essentiële brug naar het leren van taal. Zowel lezen als schrijven vereist dat we een grafisch symbool/teken kunnen associëren met een klank. Je moet in je hoofd kunnen horen wat je ziet. Zo “lezen we met onze oren”. Dit wordt moeilijk dan wel onmogelijk als de frequenties niet goed van elkaar onderscheiden worden, wat bij dyslectische kinderen en volwassenen veelal het geval is.
Wetenschappelijk onderzoek
Het mag duidelijk zijn, dat bovengenoemde auditieve verwerkingsproblemen een ernstige belemmering vormen in het leerproces, in werksituaties en in het alledaagse leven.
De Tomatis methode kan een uitkomst zijn om deze problemen te verbeteren, zodat deze kinderen in staat gesteld worden om overeenkomstig hun niveau te presteren
en volwassenen beter kunnen functioneren op hun werk.
Volgens een wetenschappelijk onderzoek van Ross-Swain (Californië, 2007) is de Tomatis methode effectief bij auditieve verwerkingsproblemen (AVP). Bij een groep van 41 kinderen en jeugdigen werd door middel van gestandaardiseerde tests aangetoond dat er bij hen sprake was van zwakke vaardigheden met betrekking tot de auditieve verwerking. Na 90 uur luistertherapie werden dezelfde tests weer afgenomen. Bij alle deelnemers waren de vaardigheden met betrekking tot de auditieve verwerking statistisch gezien significant verbeterd. Daarmee is aangetoond dat de Tomatis methode een zinvolle interventie is bij auditieve verwerkingsproblemen.
Meer onderzoeksresultaten over de Tomatis methode kunt u vinden op de pagina over wetenschappelijk onderzoek.
Voor meer wetenschappelijk onderzoek naar auditieve verwerkingsproblemen kunt u hier terecht (niet beschikbaar in het Nederlands).