Luister jezelf in balans
Tomatis Goes
Artikelen
Met regelmaat verschijnen er artikelen van Tomatis Goes in verschillende media.
Hieronder kunt u per onderwerp zien wat er door mij geschreven is:
Hersentraining via de oren
Door Tomatis beter leren & communiceren
Slimm Gezond! In Zeeland | uitgave 2012 - 2013 (pagina 13)
Tomatis Goes behandelt al 10 jaar kinderen en volwassenen met concentratie- en leerproblemen, dyslexie, AD(H)D, autisme, stress, depressie, burn-out, overgevoeligheid voor geluid en andere gehoorproblemen.
Enthousiast geworden door positieve resultaten van Tomatis-luistertherapie bij een van haar kinderen, heeft Wilma Vroegop de Tomatis-opleiding gevolgd in Parijs. Regelmatig heeft zij (drukke) kinderen in de praktijk, die sterk op eigen kompas varen. Als je hen iets vraagt, lijken ze soms Oost-Indisch doof. Vooral bij achtergrondgeluid (bijvoorbeeld geroezemoes in de klas) wordt wat je zegt niet gehoord en wordt daar niet op gereageerd. Of wat je zegt wordt verkeerd verstaan, wat tot misverstanden leidt. Toch blijkt bij een gehoortest dat hun gehoor goed is. Deze kinderen blijken geen problemen te hebben met horen, maar wel met luisteren.
Uit de luistertesten die zij afneemt bij Tim, een jongen van 6 jaar, blijkt dat hij overgevoelig is voor geluid en problemen heeft op het gebied van luisteren, leren, concentratie, communicatie en motoriek. Zijn ouders herkennen de bevindingen van Wilma. Tim heeft vaak niet gehoord wat zij (of de juf) op afstand hebben gezegd. De boodschap komt wel binnen als je tegenover Tim staat en zijn aandacht vraagt. De voorwaarden om te leren blijken verre van ideaal te zijn, en Tim heeft dan ook forse leerproblemen. De test wijst ook uit, dat Tim vooral naar zichzelf luistert.
Wanneer Tim met andere kinderen speelt, luistert hij totaal niet naar hen en gaat hij zijn eigen gang. Dit zien we heel vaak bij kinderen met AD(H)D, dyslexie en autisme, waardoor ze moeilijk vriendjes krijgen of houden. Na uitleg van de testresultaten worden de vragenlijsten besproken die de ouders hebben ingevuld. Ondertussen mag Tim lekker spelen in de luisterruimte.
Wanneer besloten wordt met Tomatisluistertherapie te starten, stelt Wilma naar aanleiding van de testresultaten en het gesprek een individueel luisterprogramma op. Er wordt geluisterd naar muziek via een speciale hoofdtelefoon, die verbonden is aan een zogenaamd 'Elektronisch Oor'. Behalve training van de middenoorspiertjes worden (via zenuwverbindingen) ook de hersenen tot in de diepere hersenlagen gestimuleerd. Aangezien onze hersenen alles besturen, kan Tomatis-luistertherapie verbetering geven bij uiteenlopende problemen. Tijdens het luisteren mag worden gespeeld, getekend, gepuzzeld of gerelaxt. Binnen vier maanden wordt ruim 60 uur geluisterd en tussentijds het effect van de luistertherapie gecheckt door enkele luistertesten en gesprekken.
Tim werd rustiger, wat voor iedereen heel prettig is. Ook verminderde zijn overgevoeligheid voor geluid, werd zijn evenwicht beter en zijn motoriek soepeler. Doordat zijn concentratie behoorlijk verbeterde, nam ook zijn motivatie toe om te leren en naar school te gaan. Zijn leerprestaties (vooral lezen en spellen) gingen met sprongen vooruit. Tim kwam na schooltijd veel minder moe thuis en was een stuk gezelliger! Dit was te danken aan het feit dat hij door de luistertherapie geen last meer had van achtergrondgeluiden. De juffrouw merkte dat ze hem nu wel op afstand instructies kon geven. Op elke ouderavond kwam ze erop terug hoe goed het geweest was dat Tim luistertherapie had gevolgd, omdat ook zijn contact met andere kinderen sterk verbeterd was. Doordat Tim had geleerd naar andere kinderen te luisteren en meer voor hen openstond, kreeg hij steeds meer vriendjes en bloeide hij op.
De effectiviteit van de Tomatis-methode is door diverse wetenschappelijke onderzoeken aangetoond.
Wat kan de Tomatis-methode betekenen voor volwassenen met autisme?
Eigen Wereld, NVA regio Zeeland | november 2013
In de vorige twee uitgaven van Eigen Wereld heb ik artikelen geschreven over drukke en stille kinderen met autisme. Deze keer gaat het over wat de Tomatis-methode kan betekenen voor volwassenen met autisme.
Tijdens Tomatis-luistertherapie luistert men naar muziek via een speciale hoofdtelefoon, die verbonden is aan een 'Elektronisch Oor'. Behalve dat hierdoor de middenoorspiertjes worden getraind, worden (via ontelbaar veel zenuwverbindingen met de hersenen) ook de hersenen tot in de diepere hersenlagen gestimuleerd. Aangezien onze hersenen alles besturen, is dit de reden dat de Tomatis-methode verbetering kan geven bij uiteenlopende problemen.
Volwassenen met autisme lopen doorgaans tegen verschillende problemen aan.Vaak hebben zij te maken met auditieve verwerkingsproblematiek (AVP). Zo kan selectief luisteren een probleem zijn; achtergrondgeluiden dringen zich aan hen op. Dit kan leiden tot misverstanden, omdat wat iemand zegt daardoor verkeerd verstaan wordt of soms zelfs helemaal niet wordt gehoord(terwijl gehoortesten aantonen dat het gehoor goed is). Een werkdag is hierdoor heel vermoeiend en kost dan ook bijzonder veel energie.
Een ander probleem dat zich voor kan doen is (ernstige) overgevoeligheid voor geluid, waardoor begrijpelijkerwijs vaak angst voor geluid ontstaat. Men is voortdurend op zijn hoede en vermijdt situaties waarin kans is op harde geluiden. De kwaliteit van leven kan hierdoor in het geding raken. Uit het bovenstaande mag blijken dat veel werksituaties hierdoor bijzonder belastend kunnen zijn voor mensen met autisme.In een wetenschappelijk onderzoek van Ross-Swain (2007, Californië, VS) is aangetoond dat Tomatis-luisterherapie doeltreffend is bij de behandeling van auditieve verwerkingsproblemen.Het spreekt voor zich dat een (werk)dag veel minder energie kost wanneer de auditieve verwerking goed verloopt. Dit is zeker het geval wanneer door luistertherapie ook de concentratie en het geheugen verbeteren en informatie vlotter verwerkt wordt.
Hierboven is genoemd dat auditieve verwerkingsproblemen belemmerend kunnen werken in de communicatie, een gebied waarop mensen met autisme vaak veel problemen tegenkomen.Tomatis-luistertherapie verhoogt de alertheid op wat er in de omgeving gebeurt, dus ook op gezichts-uitdrukkingen en de expressie van gevoelens van anderen. Daarbij komt dat zij zich meer open gaan stelllen voor anderen, zodat wat anderen zeggen beter ‘binnen komt’. Vaak geven clienten met autisme aan dat de drempel om contact te leggen en een gesprek aan te gaan door de luistertherapie lager is geworden. Ze nemen meer initiatief om een gesprek gaande te houden, waardoor gesprekken soepeler verlopen. Deze effecten zijn vanzelfsprekend heel belangrijk voor het aangaan en onderhouden van vriendschappen.
De Tomatis-methode is heel geschikt om spanning af te bouwen en innerlijk weer in balans te komen. Doordat luistertherapie een positieve invloed heeft op de nachtrust, negatieve gevoelens als gespannenheid, vermoeidheid, angsten en depressies, zie je dat veel cliënten op langere termijn evenwichtiger gaan functioneren en dus op allerlei situaties minder heftig reageren. Het bovenstaande is aangetoond door du Plessis (2001, Z-Afrika). Olkiewicz (2001, Zweden) meet significante verbeteringen in het energieniveau, de aandacht en het aanpassingsvermogen.
Tijdens de intake neem ik luistertesten af. Meestal stuur ik vooraf enkele vragenlijsten toe, zodat deze op het gemak thuis kunnen worden ingevuld. Na een uitgebreide uitleg van de testresultaten bekijk ik de vragenlijsten om een zo volledig mogelijk beeld te krijgen. Na de intake kunt u er nog eens rustig over denken of u Tomatis luistertraining wit gaan volgen. Wanneer dit het geval is stel ik naar aanleiding van de testresultaten, de ingevulde vragenlijsten en het gesprek een individueel luisterprogramma op.
Wilma Vroegop-Speelman
Ervaringen uit de praktijk met Tomatis luistertherapie bij kinderen & (jong) volwassenen met een stoornis uit het autistisch spectum
Eigen Wereld, NVA regio Zeeland | juni 2009
-
Een kind in de basisschoolleeftijd raakt na Tomatis luistertherapie niet meer in paniek van vuurwerk, sirenes, voorbijrijdende (vracht) auto’s en brommers.
-
Een kind in de basisschoolleeftijd kan door Tomatis luistertherapie zijn gevoelens beter onder woorden brengen, wat de juffrouw op school heel fijn vindt omdat ze nu beter weet wat er in dit kind omgaat. De juffrouw kan beter op het kind reageren en het kind voelt zich begrepen, waardoor het op school veel beter gaat.
-
Een verstandelijk gehandicapte autistische volwassene is snel uit balans, wat zich uit in huilbuien, woedeaanvallen en dwangmatig gedrag. Door Tomatis luistertherapie krijgt deze cliënt meer innerlijke rust, een positieve uitstraling en komen de woedeaanvallen nog maar zelden voor. Het dwangmatige gedrag vermindert.
-
Een kind heeft concentratieproblemen en moeite met het onderscheiden van toonhoogten (filteren) en dus ook van klanken, waardoor het op school moeizaam gaat en dit kind zeer vermoeid thuiskomt. Dankzij de luistertherapie kan dit kind zich beter concentreren wat de motivatie en de schoolprestaties ten goede komt. Doordat het onderscheiden van klanken verbetert, gaat ook de spelling vooruit. Het schoolwerk kost minder inspanning doordat het kind nu in staat is achtergrondgeluiden weg te filteren.
-
Een stille teruggetrokken puber begint aan het einde van de eerste luisterperiode thuis over school te vertellen, iets wat voorheen ondenkbaar was. Ook worden belangstellende vragen aan de ouders gesteld en emoties bij hen opgemerkt. De band tussen ouders en deze puber wordt hierdoor versterkt. Ook op school en in de kennissenkring valt op dat deze puber nu zo gezellig praten kan, wat het contact met hen bijzonder ten goede komt.
Wilma Vroegop-Speelman
Tomatis voor stille autistische kinderen met leerproblemen
Eigen Wereld, NVA regio Zeeland | juni 2013
Over het algemeen zoeken ouders van drukke autistische kinderen veel sneller hulp dan ouders van stille autistische kinderen. Dat is begrijpelijk, want kinderen die heel druk en moeilijk te sturen zijn vormen een behoorlijke belasting voor hun ouders en de rest van het gezin. Hierover heb ik de vorige keer een artikel geschreven in Eigen Wereld. Van rustige stille kinderen met contactproblemen heb je nu eenmaal minder last.Vaak zie je dat deze kinderen erg in hun eigen wereldje zitten. Als je hen iets zegt of vraagt lijken ze vaak Oost-Indisch doof. Ze kijken soms niet eens op wanneer ze aangesproken worden. In het bijzonder als er geluid is op de achtergrond (radio, televisie) wordt wat je zegt niet gehoord en wordt daar niet op gereageerd. Of wat je zegt wordt verkeerd verstaan, waardoor allerlei misverstanden ontstaan. Toch blijkt bij een gehoortest dat hun gehoor goed is. (Bij een aantal kinderen moesten gehoortesten toen ze klein waren wel eens opnieuw worden gedaan). Deze kinderen blijken geen problemen te hebben met horen, maar wel met luisteren. De spraakontwikkeling kan, maar hoeft niet vertraagd te verlopen. Sommige kinderen praten heel weinig, hoewel ze dit prima kunnen. Wanneer je hen wat vraagt, krijg je in het gunstigste geval een kort antwoord. Ook als ze wat ouder worden verlopen gesprekken moeizaam. Deze kinderen en jongeren nemen weinig initiatief om contact te leggen en een gesprek gaande te houden, waardoor een gesprek snel eindigt. Het is dan ook moeilijk voor hen om vriendjes te krijgen en vriendschappen te onderhouden. Vaak is het lastig voor deze kinderen en jongeren om voor zichzelf op te komen, iets wat in deze maatschappij hard nodig is.
Een autistisch meisje van 10 jaar wordt aangemeld omdat de ouders zich zorgen maken over haar ontwikkeling. Ze zegt zelden iets uit zichzelf en als ze haar vragen hoe het op school was, is het antwoord altijd ‘goed’. Bij doorvragen lukt het haar niet om onder woorden te brengen wat ze beleefd heeft. Toch merken ze regelmatig dat ze last heeft van spanning, welke zich ontlaadt in huilbuien. Ze kan dan niet zeggen wat er aan de hand is. Door harde geluiden raakt ze in paniek.Op school lijkt ze vaak niet bij de les te zijn; ze is lijfelijk aanwezig, maar droomt weg in haar eigen wereld. Ze kan zich niet concentreren op haar schoolse taken.
Tijdens de intake neem ik luistertesten af en vraag de ouders enkele vragenlijsten in te vullen. Voor dat ik deze inkijk, licht ik eerst de testuitslagen toe.
De luistertesten tonen aan dat ze moeite heeft om zich op ‘de buitenwereld’ te richten.Dit kan een zelfbeschermingsmechanisme zijn om haar te beschermen tegen haar sterke overgevoeligheid voor geluid. Het kost haar veel meer moeite om alles wat de leerkracht zegtin zich op te nemen, omdat ze meer tijd nodig heeft om deze informatie te verwerken. Daarom is het nodig dat de juf haar individueel de opdrachten uitlegt. Bij instructies op afstand gaat teveel informatie verloren en worden (zeker bij geroezemoes in de klas) opdrachten niet goed of verkeerd verstaan en begrepen. Een schooldag is voor haar heel vermoeiend, omdat er voortdurend een beroep wordt gedaan op haar geringe concentratievermogen. De grillige luistercurven geven haar innerlijke spanningen weer; ze is duidelijk niet in balans.In het frequentiegebied van de communicatie laten de testresultaten aanzienlijke problemen zien.
Na een uitgebreide uitleg van de testresultaten bespreken we de vragenlijsten, terwijl het kind lekker in de speelruimte mag spelen. Ouders kunnen er nog eens rustig over denken of zij hun kind Tomatis luistertraining willen laten volgen. Wanneer zij hiertoe besluiten, stel ik naar aanleiding van de testresultaten en het gesprek een individueel luisterprogramma op.
Het kind luistert naar muziek via een speciale hoofdtelefoon, dat verbonden is aan een “Elektronisch Oor”. Behalve dat hierdoor de middenoorspiertjes worden getraind, worden (via ontelbaar veel zenuwverbindingen met de hersenen) ook de hersenen tot in de diepere hersenlagen gestimuleerd. Aangezien onze hersenen alles besturen, is dit de reden dat de Tomatis methode verbetering kan geven bij uiteenlopende problemen. Tijdens het luisteren mag gewoon worden gespeeld.
Dit meisje bloeide op door Tomatis luistertherapie. Ze werd vrolijker, meer ontspannen en kon harde geluiden beter verdragen. Ze begon eerst thuis meer te vertellen. Aanvankelijk over gewone alledaagse belevenissen. Daarna begon ze thuis haar gevoelens meer te uiten over dingen die zij moeilijk vond. De huilbuien namen af. Ze kreeg meer oog voor de emoties van haar ouders. Ook familie en bekenden merkten op dat ze spraakzamer werd. Haar vriendinnetjes vonden haar gezelliger nu ze vrolijk met hen mee kletste. Op school viel het de juf op dat ze meer contact had met haar klasgenoten. Ook vond ze haar meer oplettend dan voor de luistertraining. Ze had door de luistertherapie geleerd te filteren, waardoor zij klassikale opdrachten goed oppikte en dus geen individuele instructie meer nodig had. Ook werd haar concentratie beter en verwerkte ze informatie sneller; ze kreeg haar werk op tijd af en maakte minder fouten. De dagen op school waren minder inspannend, waardoor ze minder vermoeid thuis kwam.
De effectiviteit van de Tomatis-methode is door diverse wetenschappelijke onderzoeken aangetoond.
Wilma Vroegop-Speelman
Tomatis voor drukke kinderen met contact- en leerproblemen
Eigen Wereld, NVA regio Zeeland | november 2012
Over het algemeen zoeken ouders van drukke autistische kinderen veel sneller hulp dan ouders van stille autistische kinderen. Dat is begrijpelijk, want kinderen die heel druk en moeilijk te sturen zijn vormen een behoorlijke belasting voor hun ouders en de rest van het gezin. Ook zie je dat deze kinderen nogal eens aanvaringen hebben met andere kinderen en leerkrachten. Opvallend vaak gaat het hier over jongens, die in mijn praktijk dan ook het aantal meisjes overtreffen. Doorgaans zie je dat deze kinderen sterk op eigen kompas varen. Als je hen iets zegt of vraagt lijken ze vaak Oost-Indisch doof. Met name als er geluid op de achtergrond is (van een radio, televisie of geroezemoes in de klas) wordt wat je zegt niet gehoord en wordt daar niet op gereageerd. Of wat je zegt wordt verkeerd verstaan, waardoor allerlei misverstanden ontstaan. Toch blijkt bij een gehoortest dat hun gehoor goed is. (Bij een aantal kinderen moesten gehoortesten toen ze klein waren wel eens opnieuw worden gedaan). Deze kinderen blijken geen problemen te hebben met horen, maar wel met luisteren.
Mij wordt gevraagd een jongen van zes te testen. De ouders willen graag weten wat er uit de testen komt en dus heb ik vooraf geen informatie over hem. Tijdens de intake neem ik luistertesten af en vraag de ouders enkele vragenlijsten in te vullen. Voor dat ik deze inkijk, licht ik eerst de testuitslagen toe.
Om te constateren dat deze jongen druk en impulsief is, hoef ik hem niet eens te testen. Uit de luistertesten blijkt dat deze jongen overgevoelig is voor geluid, behoorlijkeconcentratieproblemen heeft en snel afgeleid is. Dit wordt door de ouders bevestigd. Zij herkennen mijn bevindingen dat hij vaak informatie mist; bijvoorbeeld niet heeft gehoord wat zij, de juf of meester hebben gezegd. De voorwaarden om te leren blijken dus verre van ideaal te zijn. Volgens zijn ouders heeft hij inderdaad forse leerproblemen. Eigenlijk moet je bij alles wat je tegen hem wilt zeggen naast hem gaan staan, zijn aandacht vragen en hem aankijken. Anders komt de boodschap niet binnen. Ook lopen de luistercurven erg door elkaar in de zone van de motoriek, wat zijn starre motoriek bevestigt. De test wijst ook uit, dat deze jongen vooral naar zichzelf luistert en dus niet open staat voor zijn omgeving. Wanneer hij met andere kinderen speelt, luistert hij totaal niet naar hen en gaat hij zijn eigen gang waardoor deze contacten stroef verlopen. Dit zien we heel vaak bij kinderen met autisme, maar bijvoorbeeld ook bij kinderen met AD(H)D. Onder andere hierdoor is het lastig voor hen om vriendjes te krijgen.
Na een uitgebreide uitleg van de testresultaten bespreken we de vragenlijsten, terwijl het kind lekker in de speelruimte mag spelen. Ouders kunnen er nog eens rustig over denken of zij hun kind Tomatis luistertraining willen laten volgen. Wanneer zij hiertoe besluiten, stel ik een naar aanleiding van de testresultaten en het gesprek een individueel luisterprogramma op.
Het kind luistert naar muziek via een speciale hoofdtelefoon, dat verbonden is aan een Elektronisch Oor. Behalve dat hierdoor de middenoorspiertjes worden getraind, worden (via ontelbaar veel zenuwverbindingen met de hersenen) ook de hersenen tot in de diepere hersenlagen gestimuleerd. Aangezien onze hersenen alles besturen, is dit de reden dat de Tomatis methode verbetering kan geven bij uiteenlopende problemen. Tijdens het luisteren mag gewoon worden gespeeld.
Deze jongen werd rustiger, wat voor hemzelf en zijn omgeving heel prettig was. Ook verminderde zijn overgevoeligheid voor geluid, werd zijn evenwicht beter en zijn motoriek soepeler. Doordat zijn concentratie behoorlijk verbeterde, nam ook zijn motivatie toe om te leren en naar school te gaan. Zijn leerprestaties verbeterden en vooral het leren lezen ging met sprongen vooruit. Hij was veel minder moe wanneer hij uit school thuis kwam en daardoor een stuk gezelliger! Dit was te danken aan het feit dat hij door de luistertraining in staat was om te filteren. De juffrouw merkte op school dat ze hem nu ook op afstand instructies kon geven.Elke ouderavond kwam ze erop terug hoe goed het geweest was dat hij luistertherapie had gevolgd, omdat zijn contact met andere kinderen sterk verbeterd was. Doordat hij had geleerd naar andere kinderen te luisteren en meer voor hen open stond, kreeg hij steeds meer vriendjes.
In één van de volgende uitgaven van Eigen Wereld wil ik een stukje schrijven over effecten van Tomatis luistertraining op ‘stille autistische kinderen’ en volwassenen.
Wilma Vroegop-Speelman